
Bu yazımda sizlere baya ilgimi çeken bir bilim adamı,bir mucit, bir dahinin hayatından bahsetmek istiyorum. Nikola Tesla... Çok ilgimi çekti,çok efsanelere konu olmuş ve ABD tarafından ısrarla bu adamı insanoğluna unutturma çabası var ki çok işe yaramamış gözüküyor. Buyrun kendi ellerimden Nikola Tesla'nın hayatı;
Nikola Tesla 10 Temmuz 1856 yılında Smiljina-Hırvatistan'da doğmuş. Sırp asıllı bir aileden gelmektedir. (Şaşırtıcı doğrusu Sırplar arasından Rus işlerini halletmek için yetiştirilen suikastçiler dışında mühendiste yetişebiliyormuş.) Babası papaz,annesi ev hanımı fakat pratik ev aletleri yapan bir kadınmış. Abisi ölünce ailesi Nikola Tesla'ya baskı yapmaya başlar ailesi neden bende bilmiyorum. Baba papaz olacaksın diye bastırır fakat Nikola mühendisliğe karar vermiştir ve babası onu yıldıramaz bu fikrinden. Annesi Nikola'yı destekler. Nikola az olan imkanlarıyla matematik ve fiziğini ilerletir Graz Politeknik'ine oradan Prag Üniversitesine girer. Budapeşte'dede lisanüstü yapar.Sonra Fransız bir telefon şirketinde çalışır.
Tabii bu sıralarda Nikola Tesla bir hayale kapılmıştır. Hayalin adı ;Alternatif Akım. Yani Nikola Tesla düşünür ki; Edison'un bulduğu Doğrudan Akım ileticilerin direnci yüzünden çok enerji kaybetmektedir. Yani ben bir tele 100 volt elektrik yüklüyorsam,diğer odadaki tele direnci yüzünden 20 voltluk elektrik ulaşıyor. O zaman bu direnci ortadan kaldırmalıyım ama nasıl? İşte bunuda telefon şirketinde çalışırken bulur Nikola Tesla. Elektriği aynı sinyaller gibi havadan yollamalıyım. O zaman direnç kaybetmez ve enerji kaybı olmaz.
1884 yılında bu fikirlerle yola çıkar genç delikanlı. New York'a gider cebinde 4 sent kalmıştır. Cebi boş fakat beyni fikirlerle dolu bir adamdır New York'a geldiğinde. Fakat pazar ve sermaya bulmak hiç kolay olmadı Nikola Tesla için. Hatta bir ara Edison ile konuşma fırsatı bile yakalamış teorisini anlatmıştır. Fakat bir diğer büyük dahi Edison kestirip atar; "
Sen teori üzerinde vaktini harcıyorsun"
Nikola Tesla 1 yıl boyunca Amerika'da açlık sınırında yaşadı gün geldi temizlikçi oldu,gün geldi çukur kazdı. Ve hep hayallerini,teorilerini anlattı iş arkadaşları onu anlamasada dinledi. Bir gün çukur kazıcı olan bir arkadaşı bu fikirlerden az çok birşey anlar ve A.K.Brown adlı şirketin yetkilisyle görüştürür Tesla'yı. Şirket yetkilisi Tesla'dan ve fikirlerinden çok etkilenir. Onu desteklemeye ve projelerinin finansal durumunu karşılamaya yardım ederler. Ve ona bir labaratuvar kurarlar. Bu labaratuvarda Tesla jeneratör, transformatörler, iletim (transmisyon) hattı, motorlar ve ışıklar gibi tasarladığı sistemlerin tümünün planlarını hazırladı. Hatta iki ve üç fazlı sistemleri de tasarladı.(Bunların ne işe yaradığını bilmiyorum ama önemli buluşlardır herhalde.) Hatta Alternatif akım sisteminide hazırlar ve test ettiğinde en az doğrudan akım kadar başarılı olduğunu görür.
Labaratuvar kuran Nikola Tesla'nın keyfine diyecek yoktur artık. Bir sürü yeni şey icat etme projeleri vardır bir yandan onlarla uğraşırken diğer yandanda Alternatif akımıda ihmal etmez. 1887'de ilk defa bir ürünün patentini alır,sonra bir tane daha,sonra bir tane daha....Ve yıl sonunda 18 tane ürünün patentini almıştır Tesla. İcat edip patentini aldığı şeylerin hepsi daha önce hiç görülmemiş olduğundan hemen patenti verilir.
Nikola Tesla adı fizik camiasında yayılırken o zamanki bilim adamlarının düzenlediği bir seminer türü olan AIEE'de Tesla'nın gösterisi vardır. Alternatif akım sistemini geliştirmiş olan Tesla burada bir deney yapar ve doğrudan akım'dan daha etkili olduğunu gören izleyiciler büyük bir saygıyla Tesla'yı dinlerler. Artık Tesla Alternatif akımın , Doğrudan akımdan daha etkili olduğunu kabul ettirir izleyenlere. Fakat bu sistemi kim uygulayabilecekti Dünya'da. Kim destek çıkacaktı Tesla'ya? O zaman Dünya devi olan General Electrics yatırımını diğer bir dahi Edison'a kullanmıştı.
İşte tam o sırada George Westinghouse, Tesla'nın laboratuvarlarına gitti ve Tesla ile tanıştı. Westinghouse, "
Alternatif akım patentleri için bir milyon Dolar nakit ve ayrıca satış payı vereceğim" diyerek teklifini yaptı. Tesla'da seve seve kabul etti.Dünden razıydı yani.
George Westinghouse'nin yardımıyla Nikola Tesla çoştukça çoşar. Ülkede çok büyük başarılar yakalar. Hatta General Electrics piyasada tutunmak için onlardan bazı ürünlerinin lisansını parayla alır.
Başarıdan başarıya koşan Tesla'nın aklına bir fikir daha gelir.Niyagara Şelalesine baraj kurmak.Alternatif akım sayesinde tüm Amerika'ya yetecek elektrik üretmek. Doğrusu destek görür bu fikir fakat çok çok büyük bir yatırım gerektirirki ondan bu iş ertelene ertelene hiçbir zaman amacına ulaşmaz.
Sonrasında Birinci geleneksel Elektrik Fuarının geliştiği yer ve genellikle Barnum-Bailey sirkinin çalıştığı büyük alanın ortasına büyük bir tank koydu ve suyla doldurdu. Bu küçük gölün üzerine, yüzmesi için, 1 metre uzunluğunda anten direği olan bir tekne koydu. Teknenin içinde bir radyo alıcısı vardı. Tesla, seyircilerin isteği doğrultusunda ileri gitme, sağa veya sola dönme, durma, geri gitme, ışıkları yakıp söndürme gibi çeşitli şeyleri uzaktan radyo kontrol sayesinde yaptı. Unutulmaz gösteri tüm seyircileri hayran bıraktığı gibi günlük gazetelerin ön sayfalarında yer aldı.
Bundan sonra alternatif akımı biraz ihmal eder ve yüksek frekans cihazlarına önem verir. Bir dağın tepesine o zamanın en güçlü vericisini kurar. Burada Alternatif akım için hazırladığı trasnformatörüde dener ve büyük bir gürültü kopar.Tesla ve yardımcısı dışarı çıkar ki şimşekler çakıyor. Tesla yapay bir şimşek üreten ilk insan olarak tarihe geçer. Fakat sonrasında makine dayanamaz patlar. Tabii Tesla'nın yapay şimşek yaratması kesin olarak kanıtlanmadı kimi kaynaklara göre bir efsane.
Bu olayda bittikten sonra Tesla'nın parası biter. Başka bir Tesla hayranıda 30.000 dolar versede o parada kısa sürede biter. Fakat Tesla bu paranın bir kısmını bir kuleye yatırmıştı yapılmakta olan bir kuleye...
32 metre uzunluğundaki bu kuleye 30 metrelik bir yarım kule daha ekleniyor ve değişik mimarisiyle halkın dikkatini çekiyordu. Kulede hiç demir kullanılmamıştı. Tesla labaratuvarındaki herşeyi bu kuleye taşır. Maddi kaynakçısı Morgan'Da bir miktar daha para yardımı yapar.
Bu sırada Tesla (
1904),
Mors koduyla sınırlı olan büyük endüstrinin geleceğine ait, uzak görüşünü açıklayan kuramsal broşürünü yayınladı. Bu broşür, Tesla 'nın kahin olduğuna herkesi inandırdı. "Dünya çapında telsiz sistemi"nde, çeşitli olanakları sağlayacak olan özellikler açıklanıyordu. Broşürde,
Telgraf,
Telefon, haber yayını, Borsa görüşmeleri, Deniz-Hava trafiğine yardım, Eğlence ve Müzik yayını, saat ayarı, Resimli Telgraf, Telefoto ve
Teleks hizmetleri ile, Tesla'nın sonradan oluşumunu gördüğü Radyo sitesi anlatılıyordu..
Ve 1904'te Morganın maddi desteği aniden ve sebepsiz yere durur.Tesla Morgan'dan ısrar eder çok büyük bir projem var para lazım diye fakat Morgan genede para vermez gönderir Tesla'yı. Morgan'ın para vermeme nedeni asla öğrenilemez.
1.Dünya Savaşı çıktığında ise ABD Hükümeti şehrin güvenliğini tehdit ediyor gerekçesiyle Nikola Tesla'nın kulesini yıkar. Fakat Nikola Tesla tüm bu olumsuzluklara rağmen yılacak adam değildir....
Bu birinci bölümdü sayın okuyucular artık yazacak gücüm kalmadı. Devamınıda en yakın sürede yazacağım. İşte büyük adamların hayatlarıda çabuk yazıya dökülmüyor. 2 paragrafıda Wikipediadan çaldım kusuruma bakmayın :)
Saygılar...
Murat Deniz
15/06/08 00:29